Koperen cent 1823 gekarteld

wpeB.jpg (22446 bytes)

Cutting faces (bekkesnijden)

Until far into the 18th century, a public entertainment called "bekkesnijden" (cutting faces) was practiced all over the country. It had nothing to do with a fight or a quarrel; it was a game, with rules. It was played with a blunt knife, or sometimes with the edge of a coin.

The challenger wore the feather of a cock on his hat; he was called the "haneveer". He attached his knife above the door of the inn and the one who touched it or even looked at it, accepted the challenge. The two players stood in a circle, which was drawn in the sand. One hand was covered with several layers of cloth for protection, so the cuts of the opponent could be parried. In the other hand was the knife or the coin. The intention was to cut the opponent in the cheek. The wounds made by these blunt objects healed with a lot of raw meat and left very nasty scars. These scars were considered to be signs of honor. These "games" were so popular and important in some regions, that the girls rejected any lover who could not show his scar.

The innkeepers organized complete tournaments. The government, however, tried to stop these organized games and in the second half of the 18th century their efforts were successful. Slowly this phenomenon disappeared.

German students also practiced this self-mutilation, with a scar as sign of honor, in the early years of the 20th century. They were not allowed to move their feet, while fighting with swords. During these fights they wore half-open leather masks. Bron: http://archiver.rootsweb.ancestry.com/th/read/NEW-NETHERLAND/2002-12/1040157536

"Het bekkensnijden zal ongetwijfeld gedaan zijn met een munt die aan de rand slechts voor een deel was scherp gemaakt - "voor een deel" omdat alleen dan zo'n munt goed hanteerbaar is voor het beoogde doel.
De duiten die rondom van inkepingen zijn voorzien (waardoor het object een soort ster werd), zijn waarschijnlijk gebruikt als grondstof voor het maken van knopen: door een lange draad om de munt te spannen waarbij die draad bij iedere "omloop" telkens één positie opschoof, ontstond uiteindelijk een dik rond geval dat als halffabricaat in de knopenproductie kon dienen. Mogelijk werden nog vervolg-bewerkingen toegepast om te zorgen dat de koperpuntjes niet door de randen van de knoop heen kwamen: vraag het na bij een specialist van een in kleding/kostuums gespecialiseerde verzameling als het Haags Gemeentemuseum.

Een heel andere functie dan de rondom gekartelde koperstukken hadden de munten waarvan de ronde omtrek voor een deel is afgeplat en alleen dat deel is "gekarteld". Deze voorwerpen vertonen (anders dan de gekartelde duiten) steeds een doorboring en bovendien betreft het uitsluitend zilveren munten (schellingen). Deze voorwerpen zijn zeker voor een heel ander doel gebruikt dan knopenfabricage of bekkensnijderij - met een (deels) scherpgeslepen munt kan inderdaad makkelijker een tegenstander toegetakeld worden dan met de relatief stompe kartels van zo'n schelling of (rondom bewerkte en daardaar niet goed hanteerbare) duit. De deels gekartelde zilverstukken zijn namelijk gebruikt als eenvoudig veterinair instrument, als tongschraper voor rundvee dat leed aan de blaarziekte: met een op een stok gemonteerd gekarteld zilverstuk werden de blaren kapot getrokken, hetgeen kennelijk nodig was voor het herstel - en van zilver is bekend dat het een anti-septische werking heeft en niet verder bijdraagt aan verzwakking van de zieke koe zoals met koper duidelijk veel makkelijker zou kunnen gebeuren. Dit gebruik als medisch instrument in de veehouderij is gedocumenteerd in een 18e eeuws traktaatje, waarover gepubliceerd is in De Beeldenaar (1988) 342ff + 383" Arent Pol http://www.muntenbodemvondsten.nl/index.php?topic=70430.0

Type munt cent Omschrift voorzijde 1 C Muntconditie goed
Land Nederland Omschrift keerzijde W Datum april 2008
Muntplaats Utrecht Voorzijde Verkoper Siem
Jaartal 1823 Keerzijde Bedrag EUR 4
Vorst Willem I Vindplaats Veiling verzamelbeurs
Metaal koper Schatvondst
Oplage Literatuur referentie
Gewicht 3,03 gram
Diameter 21,73 mm, 21, 60 mm
Soortelijke massa