Barnsteen is hard geworden hars van bomen. In het Tertiair (zo'n 40 miljoen jaar geleden) lag er op de plek waar nu het Waddengebied ligt, naaldbos. De resten van dit bos liggen nog steeds onder de zeebodem. Het meeste ervan is vergaan, maar de boomhars is versteend. Soms wordt het oude bos door de golven wat blootgewoeld. Met oostenwind beweegt het barnsteen zich met de turfresten van de bomen naar het strand. Op die dagen kunt u soms veel barnsteen vinden. De beste kans op barnsteen heeft u door de donkere houtresten af te speuren. Goede plekken zijn de randen en hellingen van geultjes, waar het met laagwater vrij komt te liggen.bron
Barnsteen uit zee Bron: Koos Dijksterhuis
De meeste mensen hebben wel eens van barnsteen gehoord en weten dat het fossiel hars is.
Hars is bomenbloed, we kennen het vooral als het kleverige goedje uit naaldbomen.
Waarschijnlijk was barnsteenhars vloeibaarder en kwam het uit cipresachtige bomen. Het
stamt uit vervlogen tijden, toen Scandinavië een subtropische klimaat had en op de plek
van het huidige Zweden een enorm barnsteenbos stond. Dat was in het Tertiair, de periode
tot 65 miljoen jaar geleden.
Hoogbejaard Er zijn ook oudere barnstenen gevonden, tot hoogbejaarde klompjes van 300
miljoen jaar. Maar de meeste barnsteen is gevormd in het ruim 63 miljoen jaar durende
Tertiair. De geologische klok kijkt niet op een uurtje meer of minder. In de ijstijden is
het door gletsjers meegevoerd.
Barnsteen kan overal in de bodem zitten en boven komen. Toch is het vooral bekend van de
kust. De Oostzeekust staat erom bekend, de Duitse Waddeneilanden zijn ook niet slecht en
in Nederland zijn Ameland en Schiermonnikoog de beste plekken.
Aangespoelde klontjes zijn gladder en helderder dan klontjes op de wal. Ze kunnen geelwit
zijn tot bruinrood. Heel soms is er een insect mee-gefossiliseerd, maar ook het vinden van
insectloos barnsteen vergt enig geluk. Het zijn vaak kleine stukjes van hooguit een
centimeter, je moet gebukt het schelpengruis afspeuren langs de laagwaterlijn. Stukjes
glas en klompjes kunsthars of paraffine lijken erop.
Barnsteen is niet zomaar te verpulveren met je nagel, kunsthars wel, waarvan het naar lak
gaat ruiken. Grote klonten barnsteen worden statisch als je ze opwrijft. Grote klonten
zijn geschikt om sieraden van te maken. Maar die zijn zeldzaam. In het schelpenmuseum Paal
14 op Schiermonnikoog liggen fraaie brokken.
Bij vrij stevige oostenwind spoelt veel licht materiaal aan: hout en veensnippers in grote
hoeveelheden en op Schier mogelijk barnsteen. bron
Soms wordt betwijfeld of de vondsten barnsteen zij, en deze twijfel is deels terecht, er worden ook hars en soorten kunsthars gevonden, die wat lijken op barnsteen. Het blad Het Zeepaard van de Strandwerkgemeenschap (KNNV, NJN en JNM) wijdde hier een speciaal nummer aan in november 2010. Is het nu echt barnsteen of niet, wat er gevonden wordt? Wat op Schier gevonden wordt is voor het grootste deel gewoon barnsteen.bron
4,87 gram, 31,83 mm lang, 19,02 mm breed, 14,84 mm dik
EUR 18,00), mei2012, Thijs de Boer