Startpagina

De opkomst en ondergang van de Wereldeuro.

Door Arnout Bruins

Fantasie-ontwerp Wereldeuro.

In de dagen voor en na kerstmis 2004 is er heel wat te doen geweest over de Wereldeuro. In dit artikel de van dag tot dag beschrijving van de gebeurtenissen.

Vrijdag, 24 december 2004, advertentie in De Volkskrant

In de Volkskrant van 24 december staat een pagina grote advertentie met een verwijzing naar de website www.wereldeuro.nl. Hier staat te lezen dat de EU de Wereldeuro introduceert. “Vanaf vandaag is er een nieuwe munt: de Wereldeuro. Een euro - uitgegeven door de Europese Unie - waarmee je gewoon kunt betalen en waarmee je iets goeds doet voor de wereld. Tegen betaling van tien euro, ontvangt u een setje van vijf Wereldeuro‘s. Die vijf Wereldeuro’s kunt u gewoon in uw portemonnee steken, de overige vijf gaan naar goede doelen over de hele wereld. De opbrengst aan Wereldeuro’s komt terecht in een goede doelen fonds: het Wereldeurofonds. Dit wordt beheerd door leden van de Europese Commissie. Zij zullen zorgvuldig afwegen aan welke doelen uw Wereldeuro’s worden besteed. De Wereldeuro komt uit in alle landen van de Europese Unie. Zo ontstaat een hulpfonds dat kan uitgroeien tot het grootste fonds aller tijden. Zeker als je bedenkt dat elk jaar een nieuwe Wereldeuro wordt geslagen. En het aardige is: het wordt ook zichtbaar. De Wereldeuro’s komen gewoon in omloop, dus overal waar geld rolt, ga je ze tegenkomen. Het enige dat daarvoor nodig is, is dat zo veel mogelijk mensen de Wereldeuro bestellen.” Op Internet is verder geen informatie te vinden. Ook wordt nergens duidelijk wie de initiatiefnemers zijn.

Zaterdag en zondag, 25 en 26 december 2004, discussie

Er barst een discussie op een aantal Internet fora los. Wie geeft deze ‘munt’ uit? In de advertentie wordt gezegd dat de EU dat doet, maar het uitgeven van munten is een zaak van de afzonderlijke lidstaten. Er bestaat een EU aanbeveling om alleen de twee euromunt als herdenkingsmunt te gebruiken. In de advertentie wordt gesproken van een één euromunt, de EU gaat dan tegen hun eigen richtlijn in? In de advertentie wordt gesproken over de Europese Commissie die het Wereldeurofonds gaat beheren. Dat zou een heel nieuwe taak van de Europese Commissie zijn. Is de Wereldeuro wel een echte munt? Of is het een penning uitgegeven door grappenmakers die snel rijk willen worden? Een penning is geen wettelijk betaalmiddel, maar dat wordt wel gesuggereerd in de advertentie. Aan het getoonde ontwerp van de bimetalen Wereldeuro kleeft een groot nadeel: de hand loopt door tot in de buitenste ring. De productie hiervan is technisch moeilijk en dus kostbaar. Kortom men gelooft het niet. De scepsis overheerst, velen hebben het gevoel dat het doel is geld uit de zak te kloppen van goedwillende mensen. Aan de andere kant een paginagrote advertentie in een landelijk dagblad kost zeker enkele tienduizenden euro's. Wat er ook achter zit, het is in elk geval geen studentengrap. Toch even met een e-mail navragen bij De Nederlandse bank hoe het zit. Dit soort gelegendheidseuro's kunnen het betaalverkeer en het vertrouwen van de consument in de euro verstoren en dit is het gebied van DNB.

Maandag, 27 december 2004, Financiën, DNB en KNM waarschuwen voor 'Wereldeuro'

De Nederlandse bank reageert adequaat met een e-mail "Als antwoord op uw vraag kunnen wij u informeren dat wij, maar ook de Europese Centrale Bank, de Koninklijke Munt en het Ministerie van Financiën, niet bekend zijn met dit product." Ook de Nederlandse munt reageert: “Zowel de Koninklijke Nederlandse Munt als het Ministerie van Financiën is niet op de hoogte van deze 'wereldeuro'. Het betreft in elk geval geen wettig betaalmiddel, zoals vermeld op de website”. Blijkbaar komen er meer vragen binnen. Het Ministerie van Financiën, De Nederlandsche Bank en de Koninklijke Nederlandse Munt stellen daarom een gezamenlijk persbericht op waarin het publiek wordt gewaarschuwd voor de Wereldeuro. “In Nederlandse media is een advertentie verschenen over een nieuwe munt: de Wereldeuro. In de advertentie wordt gesteld dat de munt wordt uitgegeven door de Europese Unie, dat men met de munt kan betalen en dat de opbrengst ervan voor een deel ten goede komt aan goede doelen over de hele wereld. Het Ministerie van Financiën, De Nederlandsche Bank en de Koninklijke Nederlandse Munt zijn niet van het bestaan en/of de uitgifte van deze munt op de hoogte en zijn evenmin bekend met de initiatiefnemer. Verder is het deze instanties niet duidelijk wat precies met de opbrengst van verkochte munten gebeurt. Om deze redenen wordt het publiek geadviseerd om niet op het initiatief in te gaan." Het ministerie overweegt een aanklacht opdat dit neigt naar valsemunterij. Vooral het officiële uiterlijk en het gebruik van namen van bekende instellingen zit de autoriteiten dwars. Een aanklacht door het Ministerie van Financiën, het officiële persbericht en het NOS journaal van 18.00 dat voor de Wereldeuro waarschuwt. De initiatiefnemers kiezen eieren voor hun geld en nemen contact op. Het NOS journaal kan om 20.00 vertellen: “De Wereldeuro is niet officieel uitgegeven en is niets waard. Het gaat om een prijsvraag die is uitgeschreven door de Volkskrant en Art Directors Club Nederland (ADCN). Op de site, die aan de advertentie is gekoppeld, zullen de initiatiefnemers zo snel mogelijk uitleggen dat de Wereldeuro geen bestaande munt is". De Volkskrant is deelsponsor van het ADCN. De advertentieruimte is gratis aan de reclamemakers beschikbaar gesteld. Dit roept om een reactie van De Volkskrant en die komt de volgende dag.

Dinsdag, 28 december 2004, bericht in De Volkskrant en aangepaste website

De Volkskrant reageert met het bericht “Advertentie Wereldeuro blijkt geintje ‘creatieven’ In het artikel komt Annelouk Kriele aan het woord van N=5, het reclamebureau dat de Wereldeuro bedacht. Ze is zeer tevreden over de ophef. “Geestig hoor. Het is helemaal geen oplichterij maar een concept dat wij hebben ontwikkeld. Ons doel is om actuele kwesties op de Europese agenda te krijgen. Het reclamebureau was van plan om over twee weken in een tweede advertentie de reacties samen te vatten. “Gezien de huidige reacties moesten we eerder naar buiten treden”. Het ministerie van Financiën vindt het geen geslaagde grap “Wij neigen nog steeds naar het doen van aangifte”. De website van Wereldeuro is ondertussen aangepast. Nu staat er te lezen: “De Wereldeuro bestaat niet. Er is nogal wat commotie ontstaan rondom de Wereldeuro. Bestaat ie nou wel of niet? Om iedereen uit de droom te helpen (niet in de laatste plaats onszelf): de Wereldeuro bestaat niet. En de Europese Unie heeft hiertoe ook geen initiatief ontwikkeld. De betrokkenen betreuren het dat het ideële plan op een wat negatieve manier in het nieuws is gekomen. Zij bieden excuses aan, aan een ieder voor wie het enthousiasme over de Wereldeuro wat te ver is gegaan. Daarnaast willen zij duidelijk stellen dat de bedoelingen integer zijn; er is niemand gevraagd geld te doneren. En het ideaal is nog altijd het ideaal: een Wereldeuro waarmee inwoners van de Europese Unie iets goeds doen voor de wereld. En als u het wilt, kan ie er misschien echt komen.” Wat was er precies aan de hand? De Volkskrant en de ADCN (Art Directors Club Nederland) hebben een aantal reclamemakers gevraagd om een advertentie te maken. Opdracht was: "Nederland is voorzitter van de Europese Unie; maak een advertentie voor een onderwerp dat op de Europese agenda moet komen". Het resultaat is de Wereldeuro geworden.

Maandag 3 januari 2005, De Koninklijke Nederlandse Munt

Een laatste reactie komt van De Koninklijke Nederlandse munt. Zij zijn niet blij met de commotie: “Wereldeuro bestaat niet en blijkt reclamestunt, Met deze actiecampagne wilde het betreffende reclamebureau bewijzen dat je best iets op de Europese agenda kan zetten, als je maar veel lawaai maakt. In die zin is de actie geslaagd: zelfs tijdens het kerstreces werd hierop door het Ministerie van Financiën gereageerd. Naar mening van het Ministerie van Financiën en de Koninklijke Nederlandse Munt betreft het een misplaatste actie die de uitgifte van bijzondere euromunten in diskrediet heeft gebracht.” Bij reclamebureau n+5 zijn ze het hier absoluut niet mee eens: ”Je moet de dingen niet moeilijker maken dan ze zijn. Onze opvatting is: communicatie moet direct werken”. Of het maken van een hoop herrie echt communicatie is… ik betwijfel het.