Startpagina

Consultancy met een geloof

Scientology-organisaties richten zich op het bedrijfsleven

Door Arnout Bruins

Scientology-dekmantels
Onbekend
Compleet beeld
Psychische problemen

Scientology-dekmantels
De middag bij het werving- en selectiebureau X liep op rolletjes. Het begon met de Oxford Capacity Analysis - een persoonlijkheidstest - gevolgd door een IQ-test en een nogal vage 'duplicatievermogen-test'. Daarna volgde een uitvoerig gesprek over mijn eigen eisen en wensen, de bemiddeling van X en mogelijke vacatures. Ze boden me zelfs een mooie baan aan. Op de terugweg hield één vraag me nog bezig. Onder de 'duplicatievermogen-test' stond de naam L. Ron Hubbard. Wie was dat ook alweer? Op internet blijkt consulent Sylvia Pijpers van X een eigen website te hebben. 'Ik werk als personeelsconsulent', schrijft ze. 'Ik heb dit werk gekozen omdat ik mensen wil helpen een passende baan te vinden. Ik ben in Scientology gekomen doordat een collega van mij, mij hielp bij het oplossen van een probleem dat voor mij zo groot was dat ik het tegen niemand durfde te vertellen.' Scientology! Dat is de club van L. Ron Hubbard, schoot me te binnen. Op de site Dekmantels van Scientology in Nederland staat een lange lijst met organisaties. En inderdaad, ik vind X bv. Contactpersonen: Robert Roeks en Sylvia Pijpers. Robert Roeks heeft ook een homepage. Daar staat: 'Hallo, mijn naam Robert Roeks. Ik ben loopbaanadviseur. Met behulp van een persoonlijkheidstest bespreek ik in hoeverre de persoon gebruik maakt van zijn gereedschappen (vaardigheden) die hij meedraagt in zijn leven en wat hij hieraan wil verbeteren. Ik ga net zover door totdat de persoon werkelijk weet wat hij wil en er alles voor wil doen om dit te bereiken. Ik ben zeer geïnteresseerd in mensen en hoe zij naar het leven en al haar aspecten kijken. Dit was de reden dat ik met Scientology in aanraking ben gekomen.' X biedt succesvol bemiddelde mensen in samenwerking met managementadviesbureau Silhouet een tweedaagse communicatietraining aan. Ook Silhouet staat op de lijst van Scientology dekmantels. Tot mijn verbazing staat zelfs het bedrijf waar mij een baan werd aangeboden op de lijst. Het is duidelijk, ik ben in een Scientology-web beland.

Onbekend
Het contact met X ontstond via de vacaturesite JobbingMall. Als je hier je CV plaatst, dan is de kans groot dat X contact opneemt. Wouter Goede van JobbingMall schrikt, als hij hoort dat X bekend staat als Scientology dekmantel. Toch voelt hij zich niet verantwoordelijk. 'De telefoonmaatschappij is toch niet verantwoordelijk voor de inhoud van een gesprek?' Het beroep loopbaanadviseur is in Nederland niet wettelijk beschermd. De branche probeert door zelfregulatie beunhazen buiten de deur te houden. Het Career Management Institute (CMI) certificeert adviseurs. Robert Roeks, Sylvia Pijpers en X zijn hier onbekend. X is ook niet bekend bij het OAWS, de overkoepelende organisatie voor werving- en selectiebureaus in Nederland. Ook bij het NOBOL, waar de meeste vooraanstaande adviesbureaus voor loopbaancoaching en verandering van werkkring zijn aangesloten, is X een grote onbekende. Wettelijk moeten wervings- en selectiebureaus zich aanmelden bij de Arbeidsvoorziening Nederland. X is ook hier niet bekend, zij hebben dus geen vergunning. X zelf ontkent iets van doen te hebben met Scientology. In een interview zegt Robert Roeks. 'We gebruiken de Oxford Capacity Analysis van Silhouet alleen maar omdat we er in de loop der jaren goede ervaringen mee hebben opgedaan. Je moet onderscheid maken tussen de spirituele aspecten van het werk van L. Ron Hubbard en zijn andere ideeën. Bij X houden we ons niet bezig met religie. Ons doel is niet om een religie te verkopen. We willen mensen alleen maar aan een nieuwe baan helpen.' Op de site van X is dan ook geen enkele mededeling te vinden over de band met Scientology of L. Ron Hubbard. Toch zijn de beweringen van Jansen bezijden de waarheid. Alleen Scientology-organisaties mogen gebruik maken van de Oxford Capacity Analysis. Hiervoor dragen ze ook een vergoeding af aan de organisatie.

Compleet beeld
X maakt bij de selectie gebruik van drie testen: de Oxford Capacity Analysis, de Novis intelligentietest en een test die het 'duplicatievermogen' meet. De Oxford Capacity Analysis is dezelfde vragenlijst die aspirant-leden van de Scientology-kerk bij een eerste bezoek moeten invullen. Dan is de test gratis, bij Silhouet kost deze 475 gulden, inclusief interview. Volgens de Scientology kerk is de test geschikt om iemands zwakke en sterke punten de analyseren. 'Doe de gratis Oxford Capacity Analysis persoonlijkheidstest. Deze geeft u een compleet beeld van uw capaciteiten - waar ze precies liggen en wat u kunt doen om deze te vergroten', schrijft de organisatie in voorlichtingsmateriaal. De naam Oxford klinkt indrukwekkend door de veronderstelde relatie met de universiteit. De test heeft daar echter niets mee te maken. De test telt tweehonderd vragen, waarop met ja, nee en misschien geantwoord kan worden. Voorbeelden van vragen zijn: 'Zit u louter voor uw plezier te bladeren in spoorwegboekjes, gidsen of woordenboeken?'; 'Heeft u af en toe spiertrekkingen zonder dat daar een logische verklaring voor is?'; 'Zou het idee dat u wild, kleine dieren of vissen pijn zou doen, u ervan weerhouden om te gaan jagen of vissen?'; 'Is uw leven een constante strijd om het bestaan?' De uitslag is weergegeven in een grafiek waarin persoonlijkheidskenmerken simpelweg door één lijn aan elkaar worden gekoppeld. Ieder punt krijgt een score tussen de plus-honderd en min-honderd. Bij een negatieve score wordt aangeraden om een persoonstraining te volgen te beginnen met 'communicatieoefeningen'. De Oxford Capacity Analysis is echter nooit wetenschappelijk gevalideerd. De Commissie Testaangelegenheden van het Nederlands Instituut van Psychologen (Cotan), waar psychologische tests geregistreerd en beoordeeld worden, zegt: 'De genoemde tests zijn nooit door de Cotan beoordeeld'. De duplicatietest - en ook het begrip duplicatie - is niet bekend. De Nederlandse Vereniging voor Personeelsbeleid (NVP) heeft een sollicitatiecode. In de code staat 'van sollicitanten wordt slechts die informatie gevraagd die nodig is voor de beoordeling van de geschiktheid voor de functie. Eisen ten aanzien van persoonlijke kenmerken worden slechts gesteld indien deze in verband met een goede functievervulling noodzakelijk zijn.' Vragen als: 'Zit u louter voor uw plezier te bladeren in spoorwegboekjes, gidsen of woordenboeken?'; 'Wilt u één, niet meer dan twee of helemaal geen kinderen, ook al kunt u zich qua gezondheid en inkomen meer kinderen permitteren?'; 'Bent u een langzame eter?'; hebben uiteraard niets met een toekomstige functie te maken. Daarom heeft in Duitsland het Administratieve Hof van Düsseldorf een makelaar verboden de 'Oxford Capacity Analysis' te gebruiken. De test maakt te veel inbreuk op de privacy. X is niet aangesloten bij het NVP, en houdt zich niet aan de sollicitatiecode.

Psychische problemen
Silhouet maakt al jaren gebruik van de Oxford Capacity Analysis. Soms met zeer negatieve gevolgen voor de klant. Een werkgever wilde, voordat hij de geschikte sollicitant zou aannemen, hem nog een psychologische test laten afnemen bij Silhouet. Het resultaat: zeer negatief. Directe actie met veel Hubbard-training was meteen nodig, wilde het niet helemaal verkeerd aflopen met deze werknemer. Helaas wilde de toekomstige werkgever deze trainingen niet betalen en ging de baan aan de neus van de sollicitant voorbij. Ook is het geval bekend van iemand die in de laatste dag van de proeftijd de testresultaten van de Oxford Capacity Analysis kreeg. Ook hier was de enige mogelijke redding Hubbard-trainingen. De persoon werd ontslagen. Uit de Oxford Capacity Analysis blijkt steevast dat de persoon in de psychische problemen zit. Redding is nabij door bij Scientology trainingen te gaan volgen. Een cursist vertelt over één van de praktijkoefeningen: 'Je moest elkaar in de ogen kijken, waarbij de een strak moest blijven kijken terwijl de ander allerlei grimassen moest maken!' (TR-0 Bullbait, zeggen Scientology-kenners: twee uur lang niet mogen reageren, zelfs niet met de ogen mogen knipperen). Een andere cursist vertelt: 'De persoon die de cursus geeft spreekt over L. Ron Hubbard alsof het een heilige is. Een genie die de mensheid alleen maar goede dingen heeft gebracht maar die nooit de eer heeft gehad die hem toekwam. Ook heeft de docent heeft het vaak onderwerpen die helemaal niets met de cursus te maken hebben: de schandalige praktijken van de moderne psychiatrie; het platspuiten van te actieve kinderen; de huidige methadon projecten.' De cursussen zijn aan de prijzige kant. Een driedaagse 'communicatiecursus' kost drieduizend gulden. Bijna altijd zijn vervolgcursussen nodig.

Met dank aan: Mike Gormez, Jeta Eggers en Karin Spaink.

Netwerk van organisaties
Scientology werkt met een netwerk van adviesinstellingen. In Nederland zijn hier tientallen organisaties bij betrokken. Al deze organisaties maken gebruik van het gedachtegoed van L. Ron Hubbard en hiervoor dragen ze royalty's af aan de Wise (World Institute of Scientology Enterprises).
Organisaties in het Nederlandse netwerk: Silhouet Management Support, X , U-Man Nederland, NTD Business Consultancy, Stichting Mental Training Centre, Management en bedrijfsconsultancy Feringa-Bollen en vele anderen.
Lijst met dekmantels van Scientology in Nederland:
http://www.b-org.demon.nl/scn/nl/divers/dekmantels-scn.html

Het bedrijf X is inmiddels in ander handen over gegaan. De nieuwe directeur zegt: "Wij hebben niets met dergelijke bewegingen te maken. Ook hebben wij absoluut geen contacten of affiniteit met dergelijke groeperingen." Vandaar dat de naam gefingeerd is.